Η Λειτουργία (Missa στα λατινικά) δεν είναι μια καθαρή μουσική φόρμα, από την άποψη ότι ακολουθεί υποχρεωτικά το τυπικό της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Δεν παύει όμως να είναι μια μουσική φόρμα κατά τα άλλα, μια μορφή της ιερής μουσικής σύνθεσης με την οποία ασχολήθηκαν μεγάλοι κλασσικοί συνθέτες όπως ο Μπαχ, ο Μότσαρτ, ο Σούμαν, ο Λιστ.
Η Λειτουργία, ως μουσικό είδος, είναι χορωδιακή σύνθεση, με την οποία μελοποιούνται και ενοποιούνται μουσικά τα μέρη της Θείας Ευχαριστίας. Λειτουργίες υπάρχουν και στην αγγλικανική και στην λουθηρανική εκκλησία Το κείμενό της είναι γραμμένο στα λατινικά, εφόσον πρόκειται για ρωμαιοκαθολικό τυπικό, όμως υπάρχουν και Λειτουργίες που έχουν γραφεί στις εθνικές γλώσσες, κυρίως στις χώρες που από αιώνες η κοσμική λατρεία είχε καταστεί κανόνας, όπως π.χ στην Αγγλία.
Τα βασικά μέρη της Λειτουργίας είναι πέντε:
Τα βασικά μέρη της Λειτουργίας, που το κείμενο της είναι στα λατινικά, είναι πέντε:
1. Kyrie (Κύριε)
2. Gloria (Δόξα)
3. Credo (Πιστεύω)
4. Sanctus-Benedictus (Άγιος, Άγιος)
5. Agnus dei (Ο αμνός του Θεού)
Οι Λειτουργίες αρχικώς ήταν a cappella (ο όρος είναι ιταλικός και σημαίνει "κατά τον τρόπο της εκκλησίας") δηλαδή μονοφωνική ή πολυφωνική σύνθεση χωρίς συνοδεία μουσικού οργάνου, όμως κατά το 17ο αιώνα εισήχθη η χρήση οργάνων, κυρίως του εκκλησιαστικού.
Ο Στραβίνσκυ συνέθεσε τη δική του Λειτουργία ανάμεσα στα έτη 1944-1948, κατά τη διαμονή του στις Η.Π.Α. Φαίνεται παράδοξο για έναν αφοσιωμένο Ορθόδοξο Χριστιανό όπως ήταν εκείνος να καταπιαστεί με ένα είδος θρησκευτικής μουσικής που έρχεται σε αντίθεση με τις προσωπικές αντιλήψεις του ιδίου αλλά και της λατρευτικής μουσικής της ορθοδοξίας. Ο ίδιος ο συνθέτης γράφει σε φίλο του " Η ιδέα της σύνθεσης Λειτουργίας προκλήθηκε εν μέρει από ορισμένες Λειτουργίες του Μότσαρτ που βρήκα σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων στο Λος Άντζελες το 1942 ή 1943. Όπως έπαιζα αυτά τα ροκοκό-οπερατικά sweets-of-sin", ήξερα ότι έπρεπε να γράψω μια Λειτουργία εντελώς δική μου , αλλά μια πραγματική". Ο ίδιος δήλωσε αργότερα "Ήθελα η Λειτουργία μου να χρησιμοποιηθεί στη λατρεία, το οποίο όμως είναι απολύτως αδύνατο όσον αφορά την Ρωσική Εκκλησία καθώς η ορθόδοξη παράδοση δεν επιτρέπει μουσικά όργανα στη Λειτουργία της- και επειδή και εγώ μπορώ να αντέξω ασυνόδευτο τραγούδι μόνο στην πιο αρμονικά πρωτόγονη μουσική.»
Αυτό που θα ακούσουμε είναι το προϊόν της καλλιτεχνικής ευαισθησίας ενός ανθρώπου που δεν μπορούσε να εκφράσει τις εσώτερες θρησκευτικές του ιδέες με τη βυζαντινή φόρμα. Και όμως, προσεκτική ακρόαση του έργου αποδεικνύει ότι στο όλο έργο συνυπάρχουν στοιχεία τόσο της εμμελούς απαγγελίας όσο και του γρηγοριανού μέλους, δηλαδή των παραδοσιακών θεμελίων της θρησκευτικής μουσικής Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας. (Εκτεταμένα σημεία του κειμένου συχνά επαναλαμβάνουν μια μόνο συγχορδία)
Και τα υπόλοιπα δυο μέρη: https://www.youtube.com/watch?v=lkYajAfjM3A
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου