Ο Ιβάν Αϊβαζόφσκυ γεννήθηκε το 1817 στη Θεοδοσία της Ταυρίδας, της σημερινής επαρχίας της Κριμαίας. Στην καταγωγή ήταν Αρμένιος και το πραγματικό του επώνυμο ήταν Αϊβαζιάν. Από πολλούς θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους ζωγράφους τοπίων του κόσμου, ιδιαίτερα στο θαλασσινό. Άλλωστε η οργανική του θέση στο ρωσικό κράτος από το 1840 και μετά ήταν αυτή, ήταν ο Πρώτος Ζωγράφος του Στόλου.
Ο πατέρας του Αϊβαζόφσκυ ήταν Αρμένιος έμπορος από τη Γαλικία της Πολωνίας τότε. Σήμερα η Γαλικία, ή τουλάχιστον το πιο μεγάλο μέρος της, είναι επαρχία της Ουκρανίας, συγκεκριμένα μοιράζεται στις επαρχίες Lviv, Ternopil, Ivano-Frankivsk. Στον παρακάτω χάρτη μπορούμε να εντοπίσουμε, με κάποια σχετική ακρίβεια, τα εδάφη της Γαλικίας που αποτελούν σήμερα μέρος της επικράτειας της Ουκρανίας.
Εδώ βλέπετε τον χάρτη της σημερινής Ουκρανίας, και με μπλε χρώμα είναι τα εδάφη της Γαλικίας που ανήκουν στην Ουκρανία. Ο χάρτης της περιοχής έχει αλλάξει με την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, γεγονός που η Ουκρανία και η Δύση δεν αποδέχονται.
Η ιστορία της οικογένειας Αϊβαζιάν είναι μια μικρή Οδύσσεια. Η οικογένεια ξεκίνησε από τα βάθη της Τουρκικής Αρμενίας το 18ο αιώνα για να φτάσει στη Γαλικία. Εκεί, ο πατέρας του ζωγράφου, Κονσταντίν προσέθεσε την χαρακτηριστικά πολωνική κατάληξη -φσκυ στο επώνυμό του, Η οικογένεια μετακινήθηκε από τη Γαλικία στα εδάφη της σημερινής Μολδαβίας, για να καταλήξει τελικώς στη χερσόνησο της Κριμαίας. Ο Κονσταντίν είχε 5 παιδιά, 3 κόρες και 2 γιους, τον ζωγράφο Ιβάν και τον Γαβριήλ, ο οποίος ήταν από τους εξέχοντες ιστορικούς της εποχής και επίσκοπος της Αρμένικης Εκκλησίας.
Τα πρώτα θεμέλια της παιδείας του Ιβάν Αϊβαζόφσκυ τέθηκαν από την Αρμένικη Εκκλησία της Θεοδοσίας. Ωστόσο ήταν ένας Εβραίος αρχιτέκτονας της πόλης, ο Ιακώβ Κοχ, ο οποίος δίδαξε στον μικρό Ιβάν τα πρώτα μαθήματα στο σχέδιο. Οι διασυνδέσεις της οικογένειας με την ρωσική διοίκηση
πρέπει να ήταν παραπάνω από καλές, αφού το 1830 ο Αϊβαζόφσκυ πηγαίνει στη Συμφερούπολη, στο σπίτι του Διοικητή της Ταυρίδας Καζνατσάγιεφ, όπου και φοιτά στο Ρωσικό Γυμνάσιο. Μετά από 3 χρόνια παραμονής στη Συμφερούπολη, ο έφηβος ακόμα Ιβάν πηγαίνει στην πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, στην Αγία Πετρούπολη, στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Καλών Τεχνών, όπου πολύ γρήγορα διακρίνεται για το ταλέντο του. Από την Ακαδημία αποφοίτησε το 1837 με χρυσό μετάλλιο, δυο χρόνια πριν από τον προβλεπόμενο χρόνο!
Το 1840 στέλνεται με έξοδα της Ακαδημίας στην Ευρώπη, με πρώτο σταθμό την Ιταλία. Στη Βενετία συνάντησε τον Νικολάι Γκόγκολ. Οι εκθέσεις του στην Ιταλία προκάλεσαν αίσθηση. Ο Πάπας Γρηγόριος ο 16ος, μάλιστα, βράβευσε τον Αϊβαζόφσκυ με χρυσό μετάλλιο και αυτός.
Ο πίνακας που βλέπετε παραπάνω ονομάζεται "Ο κόλπος της Νεάπολης μια φεγγαρόφωτη νύχτα". Ήταν τέτοια η απήχηση του πίνακα, που ενέπνευσε πολλούς ρομαντικούς και λυρικούς σύγχρονους ποιητές.
Ο Αϊβαζόφσκυ συνέχισε την περιοδεία του στην Εσπερία, περνώντας και από τη Γαλλία, όπου και βραβεύθηκε από τη Βασιλική Ακαδημία Ζωγραφικής και Γλυπτικής, τη Γερμανία, τη Μεγάλη Βρετανία την Πορτογαλία και την Ισπανία. Επέστρεψε στη Ρωσία το 1844.
Το 1845 διορίστηκε ως ο επίσημος ζωγράφος του Ρωσικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού και επισκέφθηκε με τον Ναύαρχο Κονσταντίν Νικολάγεβιτς, δευτερότοκο γιο του Αυτοκράτορα Νικολάου του Πρώτου τη Ρόδο και την Πάτμο, επ' ευκαιρία της επίσκεψης του πρώτου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ο Αϊβαζόφσκυ εγκαταστάθηκε στη Θεοδοσία μόνιμα από το 1845 και για τα επόμενα χρόνια μέχρι τον Κριμαϊκό πόλεμο, τον οποίο έζησε από πρώτο χέρι. Οι πίνακες εκτίθεντο στη Σεβαστούπολη κατά την πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς, ενώ ο ίδιος βρισκόταν εκεί απαθανατίζοντας τις σκηνές του πολέμου κατ' εντολή του στρατού.
Μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο δούλεψε για μικρό διάστημα στο Παρίσι, όπου και τιμήθηκε με το βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής, ο πρώτος μη Γάλλος ο οποίος είχε αυτήν την τιμή.
Το 1865 άνοιξε εργαστήριο στη Θεοδοσία και πέτυχε την χορήγηση τακτικού μισθού από την Αυτοκρατορική Ακαδημία. Εκείνη την περίοδο εμπνέεται από τους αγώνες της Ιταλικής Επανένωσης και της Κρητικής Επανάστασης.
Θα ήταν πολύ κουραστικό να αναφερθούμε σε όλες τις τιμητικές διακρίσεις που έλαβε ο Αϊβαζόφσκυ κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ας μνημονεύσουμε τούτο μόνο: Το 1880 στο σπίτι του στη Θεοδοσία, ο Aϊβαζόφσκυ ίδρυσε ένα μουσείο τέχνης, το οποίο ήταν το τρίτο μουσείο που ιδρυόταν στη Ρωσία μετά το Ερμιτάζ και την γκαλερί του Τρετιάκωφ.
Το σπίτι του Αϊβαζόφσκυ στη Θεοδοσία σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο.
Ως ζωγράφος ο Αϊβαζόφσκυ ήταν αιρετικός, κατά κάποιον τρόπο. Έμεινε πιστός στο ρομαντισμό, ενώ το κυρίαρχο ρεύμα στη ρωσική τέχνη έτεινε να γίνει ο ρεαλισμός.
Το Ένατο Κύμα, πίνακας του 1850, θεωρείται το πιο διάσημο έργο του Αϊβαζόφσκυ.
Εξαιτίας αυτής της πίστης του στο Ρομαντισμό, δέχθηκε σκληρά αυστηρή κριτική. Ο ίδιος δεν φαινόταν να επηρεάζεται. Το 1888 συναντήθηκε με τον Άντον Τσέχωφ, ο οποίος σε επιστολή του προς τη σύζυγό του περιγραφεί τον Αϊβαζόφσκυ ως "ευσταλή και εγκάρδιο άνδρα, ο οποίος έχει πλήρη συναίσθηση της σπουδαιότητάς του.... μου θύμισε κάτι μεταξύ ασήμαντου Αρμένιου και Επισκόπου... έχει μαλακά χέρια, άλλα η χειραψία του θυμίζει στρατηγό... Στο είναι του συνδυάζονται ο στρατηγός, ο επίσκοπος, ο καλλιτέχνης, ο Αρμένης, ο αφελής μουζίκος και ο Οθέλλο", παρατηρεί ο ευφυής και βαθύς παρατηρητής της ανθρώπινης ψυχής Τσέχωφ...
Ας αφήσουμε λοιπόν τα έργα να μιλήσουν για την καρδιά αυτής της πολύπλοκης ψυχής!
Ο Λόρδος Μπάιρον στη Βενετία
Ο Βόσπορος, 1856
Τρικυμία στο Σούνιο, 1856
Το μπρίκι "Ερμής" δέχεται επίθεση από δυο τουρκικά πλοία
Ο Χριστός περπατάει πάνω στα κύματα, 1890
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου